NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
93 - (1592) حدثنا
هارون بن
معروف. حدثنا
عبدالله بن
وهب. أخبرني
عمرو. ح
وحدثني أبو
الطاهر.
أخبرنا ابن
وهب عن عمرو بن
الحارث؛ أن
أبا النصر
حدثه؛ أن بسر
بن سعيد حدثه
عن معمر بن
عبدالله؛
أنه
أرسل غلامه
بصاع قمح.
فقال: بعه ثم
اشتر به شعيرا.
فذهب الغلام
فأخذ صاعا
وزيادة بعض
صاع. فلما جاء
معمرا أخبره
بذلك. فقال له
معمر: لم فعلت ذلك؟
انطلق فرده.
ولا
تأخذن إلا
مثلا بمثل.
فإني كنت أسمع
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
يقول (الطعام
بالطعام مثلا
بمثل). قال: وكان
طعامنا،
يومئذ،
الشعير. قيل
له: فإنه ليس
بمثله. قال:
إني أخاف أن
يضارع.
[ش
(يضارع) أي
يشابه ويشارك.
ومعناه أخاف
أن يكون في
معنى
المماثل،
فيكون له حكمه
في تحريم
الربا].
{93}
Bize Hârûn b. Ma'rûf
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb rivayet etti. (Dediki): Bana Amr
haber verdi. H
Bana Ebu't-Tâhir de
rivayet etti. (Dediki); Bize İbni Vehb Amr b. Hâris'den naklen haber verdi. Ona
da Ebu'n-Nadr, ona da Büsr b. Saîd, Ma'mer b. Abdillah'dan naklen rivayet
etmişki,
Ma'mer uşağını bir ölçek
buğdayla (pazara) göndererek: Bunu sat da arpa al, demiş, Uşak gitmiş bir ölçek
ve biraz da ziyade zahire almış. Ma'mer'e geldiğinde bunu ona haber vermiş.
Ma'mer kendisine: Bunu neye yaptın? Git bu zahireyi iade et! Sakın mislinden
fazla bir şey alma! Zîra ben Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'i:
«Zahireye mukabil zahire
misli misline satılır. buyururken işitirdim. O gün bizim zahiremiz arpa idi;
demiş. Kendisine: Ama bu (arpa) o buğdayın misli değildir, demişler.
«Ben benzemesinden
korkarım.» cevâbını vermiş.
İzah:
Yudâriu: Benzer ve
müşterek olur manasınadır. Buradaki benzeyişten murâd: îkisi bir cins sayılarak
faiz hükmüne girmeleridir.
İmam Mâlik bu hadîsle
istidlal ederek buğdayla arpayı bir cins saymıştır. Ona göre biri fazla olmak
üzere buğdayla arpa birbiri mukabilinde satılamaz. Cumhura göre ise buğdayla
arpa ayrı ayrı iki cinstirler. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Cinsler muhtelif
olunca nasıl isterseniz öyle satın!» buyurmuşlardır. Zaten Ma'mer (Radiyaliahu
anh) hadîsinde buğdayla arpanın bir cins sayıldığına dair sarahat yoktur. Hz.
Ma'mer takvasından dolayı ihtiyat göstermiştir.